Kişi gerçek bir tehditle karşılaştığını algılamış, fiziksel zarara maruz kalmış veya buna tanık olmuş, bu esnada da aşırı derecede korku, çaresizlik ve dehşet hissetmişse durum kişi için travmatik bir yaşantı olarak tanımlanabilmektedir. Diğer bir deyişle bir olayda; yaşama karşı tehdit algılama, vücudun bütünlüğüne karşı tehdit algılama, sevdiklerimize karşı tehdit algılama, inanç sistemlerimize karşı tehdit algılama söz konusu ise bu olay kişi için travmatik bir yaşantıdır. Travma, Sinir sisteminin işleyiş düzenin bozulmasıdır
· Beynin AMİGDALA denilen kısmı, duygularımızı yöneten bölümdür ve bu bölge beyin tehdit sinyali aldığında otonom sinir sistemini direkt devreye sokarak beynin düşünme olmadan “ SAVAŞ, KAÇ VEYA DON” biçiminde savunma modunu hızlı bir şekilde devreye sokar. Bu tehdit sinyalini beyin aldığı an Otonom sinir sisteminin SEMPATİK SİNİR SİSTEMİ direkt devreye girer ve bu durumda ;kan akışının beyne ve kaslara yönelmesi, nefes alışverişinin hızlanması, solunum sayısının artması, göz bebeklerinin büyümesi, ağızda kuruma, sindirimin yavaşlaması, mide asidinin artması, kalbin hızlı çarpması, terleme gibi bedensel belirtiler gelişir, bu durum vücudu tetikte tutmaya, uyanık olmaya sevk edip canlı tutar, hızlı biçimde de hormonel bir süreç devreye girer. Bu hormonların aşırı şekilde beyinde sürekli salınması(adrenalin, kortizol,noradrenalin) kişinin hassas olduğu organlarının strese bedensel tepki vermesine, bir diğer ifade ile beynin yorulduğu sinyalini vermesine neden olur( kişinin midesi hassassa mide krampları, mide bulantısı, mide ağrıları veya başağrısı, migren gibi ).Davranışsal olarak heyecan, kaygı ortaya çıkar,uyanıklık hali ve seçici dikkatte artış olur, iştah ve üreme duygusunda azalma görülür, tehlikeyi anımsama durumları ortaya çıkar, kişilerarası ilişkilerde ilgi azalması ve duygusal yavaşlama gelişir.
BEYİN, TRAVMA SÜREÇLERİNİN ÜSTESİNDEN NASIL GELİR?
· Kişinin beyninin PARASEMPATİK SİNİR SİSTEMİ denilen gevşeme, rahatlama sistemini devreye sokması , buna yönelik destek alması,bunu nasıl yapacağını öğrenmesi ve travmatik durumlar nedeni ile destek alarak beynin DÜŞÜNEN BÖLGESİ OLAN PREFRONTAL KORTEKS ile ilgili çalışmalar yapıldığı zaman, beyin travmanın etkisinden çıkmayı öğrenerek daha sağlıklı çalışma sistemine girer. Tek başına başetmekte zorlanan kişiler bir psikoloğun yardımı ile süreci nasıl yöneteceğini öğrenebilir. Psikoloji ve fizyoloji birbirine bağlıdır, bu sinyalleri yakalamak terapide önemlidir.
Comments